KUZUIA, KUGEUZA AU KUDHIBITI KISUKARI

Udhibiti makini wa sukari katika damu husaidia kuzuia athari hasi za kisukari cha unene (Diabesity) na kuboresha matokeo ya hali ya ujauzito, lakini inaweza kuwa vigumu kuidhibiti.  Mlo usio na kabohidrati nyingi zilizosafishwa na shahamu iliyokifu, pamoja na mazoezi kiasi, vinaweza kuboresha afya ya mama na mtoto, kwa sababu mabadiliko ya namna hiyo katika mtindo wa maisha husaidia kudhibiti uzito wakati wa mimba.  Kwa wanawake wanene kupita kiasi (morbidly obese) na wanataka kubeba mimba, upasuaji unaweza kusaidia kurekebisha uzito na kuzuia au kugeuza shambulio la kisukari badala ya lishe na mazoezi.  Kwa kufuatilia kwa makini na kufuata mipango ya afya kwa usahihi, inawezekana kuepusha kisukari cha unene na matatizo yake.

Watu wenye kisukari hawana budi kudhibiti kwa makini kiwango cha sukari katika damu yao na wakati mwingi kuhitaji sindano za insulin hasa katika kisukari namba 1.  Baadhi ya wagonjwa wa kisukari namba 2 huhitaji vidonge vya kushusha kisukari, lakini tiba ya kudumu ni kwenda kwenye mlo wa mimea wenye matunda, mboga na jamii ya karanga kwa wingi na wenye kiasi kidogo cha kabohidrati zilizosafishwa na shahamu iliyokifu.  Kubadili mtindo wa maisha kama vile mazoezi na kupunguza uzito vinaweza kuzuia au kuchelewesha shambulio na kisukari namba 2.

Shirika la kisukari la Marekani lilijadili umuhimu wa mlo wa mimea na kuona kwamba:  Mlo usio na nyama ni uchaguzi wa kiafya, hata kama una kisukari.  Utafiti unaonesha kuwa kufuata aina hii ya mlo kunaweza kuzuia na kudhibiti kisukari…..Chakula cha mimea tupu huwa na nyuzinyuzi nyingi kwa asili, hakina shahamu nyingi iliyokifu, na hakina lehemu ukilinganisha na chakula cha kawaida cha Wamarekani…..Kiwango kikubwa cha nyuzinyuzi katika chakula hicho kinaweza kusaidia kula kidogo kwa wakati……Chakula hiki pia huwa na gharama ndogo.  Nyama, kuku, na samaki kwa kawaida ni vyakula vya gharama kubwa tunavyokula.

Hatua kama hizo za kubadili mtindo wa maisha huleta manufaa makubwa na si za gharama kubwa.  Wakati vinahitaji dhamira na muda, husaidia kudhibiti kiwango cha sukari na kuwa karibu na kile kinachotakiwa na kuzuia uharibifu wa macho, figo, na mishipa ya damu hasa ile ya viungo vya chini.  Daktari na mtafiti wa Kiingereza Denis Burkitt alikuwa sahihi aliposema, “Kama watu wanaanguka katika gema unaweza kuweka gari la wagonjwa katika lile gema au kujenga uzio juu ya lile gema.  Tunaweka magari mengi mno ya wagonjwa chini ya gema.”

Watu wengi kimsingi wanasema, “Daktari, niache niishi nipendavyo, nile ninachotaka, na kuvuta na kunywa ninachotaka, kisha nipatie kidonge cha mwujiza kunifanya nisiugue.”  Lakini kuna njia bora zaidi kuliko kupuuza kanuni za afya na kutarajia matumaini zaidi ya kuwa mzima.  Badala yake, tunaweza kujenga “uzio” kujilinda sisi na watoto wetu dhidi ya maradhi na vifo vinavyokuja kabla ya wakati kwa kula mlo wa asili ufaao kwa afya, kufanya mazoezi mara kwa mara, kupumzika vya kutosha, kunywa maji mengi, kuwa na uhusiano mzuri na watu, na kuwa na imani kwa Mungu anayetujali kabisa.  Tuna changamoto kubwa na pia tuna fursa kubwa.  Kuzuia ni bora kuliko gari la wagonjwa.  Si bora kuliko tiba tu bali ni tiba.  Kama watu wazima, tuna fursa ya kuwaonesha watoto wetu mienendo ya kiafya itakayowaepusha na janga linalovuma.

Wakati huohuo, afya zetu zitakuwa bora.  Tunahitaji kuwa watu wa kujishughulisha mwili na kuwahimiza watoto wetu kufanya mazoezi pia.  Inatupasa kuwa wabunifu makini wa uchaguzi wao, tukiwapatia vyakula vya kiafya kabisa kama kipaumbele katika bajeti zetu.  Hii ni hasa kwa akina mama wajawazito, ambao huongoza uchaguzi wa watoto na afya yao ya baadae, au ukosefu wa afya hiyo.